मुंबई : भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या (RBI) वेळेवर आणि ठोस हस्तक्षेपामुळे बुधवारी रुपयाने डॉलरच्या तुलनेत लक्षणीय सुधारणा नोंदवली. डॉलरच्या तुलनेत ९१ चा टप्पा ओलांडत आतापर्यंतच्या नीचांकी पातळीवर पोहोचलेल्या रुपयाने पुन्हा मजबुती दाखवली असून, परकीय चलन बाजारात रिझर्व्ह बँकेचा सक्रिय सहभाग यामागे निर्णायक ठरल्याचे बाजारातील तज्ज्ञांचे मत आहे.
रिझर्व्ह बँकेने तीन वर्षांच्या USD/INR खरेदी-विक्री स्वॅपद्वारे बाजारातील सहभागींकडून सुमारे ५ अब्ज डॉलर्स आत्मसात केले आहेत. या पावलामुळे मध्यवर्ती बँकेची बाजारात हस्तक्षेप करण्याची क्षमता वाढली असून, या घोषणेनंतर अवघ्या एका दिवसात रुपयात सुधारणा दिसून आली.
डॉलरच्या तुलनेत रुपया बुधवारी ९०.३४७५ या पातळीवर व्यवहार करत होता, जो मंगळवारच्या ९१.०२७५ या बंद पातळीच्या तुलनेत मोठी सुधारणा दर्शवतो. दिवसभरात रुपयाने जवळपास एक रुपयाची झेप घेतल्याने बाजारात सकारात्मक भावना निर्माण झाली.
आयएफए ग्लोबलचे संस्थापक आणि सीईओ अभिषेक गोएंका यांनी सांगितले की,
“आज रुपयामध्ये दिवसाअंती जोरदार सुधारणा झाली आहे. रुपया ₹९१.०५ च्या पातळीवरून थेट ₹९०.०० च्या आसपास मजबूत झाला. ही सुधारणा पूर्णपणे आरबीआयच्या योग्य वेळेतील हस्तक्षेपामुळे शक्य झाली.”
ते पुढे म्हणाले,
“अत्यधिक अस्थिरता आणि अव्यवस्थित हालचाली रोखण्यासाठी मध्यवर्ती बँकेने हस्तक्षेप केला. अलीकडच्या काळात रुपयाचा वेगाने होत असलेला घसारा रिझर्व्ह बँकेला अस्वस्थ करत होता, आणि आजच्या कृतीतून स्थिर विनिमय पातळी राखण्याची तिची भूमिका अधिक ठळक झाली आहे.”
सीआर फॉरेक्स अॅडव्हायझर्सचे व्यवस्थापकीय संचालक अमित पाबारी यांनी जागतिक घटकांकडे लक्ष वेधले.
“अमेरिकन फेडरल रिझर्व्हने दरमहा ४० अब्ज डॉलर्सचे ट्रेझरी बिल खरेदी करण्यास सुरुवात केली आहे. यामुळे अमेरिकन वित्तीय प्रणालीत तरलता वाढली असून, अधिक तरलता सामान्यतः डॉलरवर दबाव निर्माण करते,” असे ते म्हणाले.
पाबारी यांच्या मते,
“रुपयाची अलीकडील घसरण ही प्रामुख्याने देशांतर्गत कमकुवतपणामुळे नसून व्यापारविषयक अनिश्चितता आणि परदेशी गुंतवणूकदारांच्या भांडवली बाहेर पडण्यामुळे झाली आहे. सध्या डॉलरही दबावाखाली असल्याने, व्यापार चर्चेत कोणतीही सकारात्मक प्रगती झाली तर बाजारातील भावना स्थिर होण्यास मदत होऊ शकते.”
तज्ज्ञांच्या मते, पुढील काळात USD/INR चा कल हा जागतिक व्यापार करार, भांडवली प्रवाह आणि रिझर्व्ह बँकेच्या हस्तक्षेप धोरणावर अवलंबून राहणार आहे. मात्र, सध्याच्या घडीला रिझर्व्ह बँकेने स्पष्ट संकेत दिले असून, रुपयातील अति अस्थिरता रोखण्यासाठी ती सज्ज असल्याचे बाजाराला दिसून आले आहे.