नवी दिल्ली : देशातील कोट्यवधी नोकरदार कर्मचाऱ्यांसाठी मोठी दिलासादायक बातमी आहे. कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटना (EPFO) लवकरच अशी अत्याधुनिक प्रणाली सुरू करण्याच्या तयारीत आहे, ज्यामुळे कर्मचारी एटीएम आणि UPIद्वारे थेट आपला पीएफ (Provident Fund) काढू शकणार आहेत. केंद्रीय श्रम व रोजगार मंत्री मनसुख मांडविया यांनी ही महत्त्वाची माहिती दिली असून, मार्च २०२६ पूर्वी ही सुविधा सुरू करण्याचे लक्ष्य असल्याचे त्यांनी स्पष्ट केले आहे.
एबीपी न्यूजला दिलेल्या मुलाखतीत केंद्रीय मंत्री मनसुख मांडविया म्हणाले की, सध्या कर्मचारी ७५ टक्के पीएफ काढू शकतात, मात्र त्यासाठी अनेक फॉर्म, कागदपत्रे आणि प्रक्रियांचा सामना करावा लागतो. या अडचणी दूर करण्यासाठी ईपीएफओ आता पीएफ प्रणाली पूर्णपणे डिजिटल, जलद आणि वापरकर्ता-अनुकूल बनवण्यावर भर देत आहे.
त्यांनी सांगितले की, एटीएम आणि UPIच्या माध्यमातून पीएफ काढण्याची सुविधा उपलब्ध झाल्यानंतर कर्मचाऱ्यांना बँक, कार्यालय किंवा एजंटकडे फेऱ्या माराव्या लागणार नाहीत.
सध्या पीएफ काढण्यासाठी वेगवेगळ्या कारणांसाठी वेगवेगळे फॉर्म भरावे लागतात.
क्लेम मंजुरीला उशीर होतो
कागदपत्रांतील त्रुटींमुळे दावे नाकारले जातात
सामान्य कर्मचाऱ्यांना नियम समजणे अवघड जाते
ही परिस्थिती लक्षात घेऊनच सरकार आणि ईपीएफओ प्रणाली अधिक सोपी करण्यासाठी सातत्याने सुधारणा करत आहेत.
अलीकडेच EPFO ने पीएफ काढण्यासंबंधी अनेक महत्त्वाच्या सुधारणांना मंजुरी दिली आहे.
१३ वेगवेगळ्या श्रेणी रद्द
पूर्वी पीएफ काढण्यासाठी १३ वेगवेगळ्या श्रेणी आणि अटी होत्या. आता या सर्व श्रेणी एकत्र करून नियम सुलभ करण्यात आले आहेत.
नियोक्त्याचे योगदानही मिळणार
पूर्वी ७५% पीएफ काढताना केवळ कर्मचाऱ्यांचे योगदान विचारात घेतले जात होते. आता मात्र
कर्मचाऱ्यांचे योगदान
नियोक्त्याचे योगदान
आणि त्यावरील व्याज
ही संपूर्ण रक्कम गणनेत धरली जाणार आहे. त्यामुळे कर्मचाऱ्यांच्या हातात येणारी रक्कम अधिक असेल.
पीएफ काढण्यासाठीची सेवा-कालावधीची अट देखील मोठ्या प्रमाणात सुलभ करण्यात आली आहे.
पूर्वी: वेगवेगळ्या कारणांसाठी २ ते ७ वर्षांची सेवा अट
आता: सर्व प्रकरणांसाठी फक्त १२ महिन्यांची सेवा अट
म्हणजेच, एका वर्षाच्या नोकरीनंतर कर्मचारी मोठी रक्कम काढू शकतो.
बेरोजगारीच्या स्थितीत
७५% पीएफ त्वरित काढता येतो
उर्वरित २५% एक वर्षानंतर काढता येतो
खालील परिस्थितीत संपूर्ण पीएफ काढता येतो:
वय ५५ वर्षांनंतर निवृत्ती
कायमस्वरूपी अपंगत्व
नोकरीवरून काढून टाकणे
व्हीआरएस (Voluntary Retirement Scheme)
परदेशात कायमस्वरूपी स्थायिक होणे
एटीएम आणि UPIद्वारे पीएफ काढण्याची सुविधा सुरू झाल्यास, ईपीएफ प्रणाली बँकिंग सेवेसारखी सोपी आणि त्वरित होणार आहे. यामुळे विशेषतः
मध्यमवर्गीय
तातडीच्या आर्थिक गरजेत असलेले कर्मचारी
ग्रामीण व निमशहरी भागातील कामगार
यांना मोठा फायदा होणार आहे.
EPFO कडून होत असलेल्या या सुधारणांमुळे पीएफ ही केवळ निवृत्तीसाठीची बचत न राहता, गरजेच्या वेळी सहज उपलब्ध होणारी आर्थिक सुरक्षा ठरणार आहे. मार्च २०२६ पूर्वी ही सुविधा लागू झाल्यास, कोट्यवधी कर्मचाऱ्यांसाठी हे सरकारकडून मिळणारे एक मोठे गिफ्ट ठरेल.
