मुंबई : भारतात क्रिप्टोकरन्सीतील गुंतवणूक झपाट्याने वाढत असून, ती आता केवळ मेट्रो शहरांपुरती मर्यादित राहिलेली नाही. कॉइनस्विचच्या २०२५ च्या अहवालानुसार, टियर-२, टियर-३ आणि टियर-४ शहरांमधील गुंतवणूकदार क्रिप्टो खरेदीत मोठ्या प्रमाणात पुढे येत आहेत. विशेष म्हणजे उत्तर प्रदेश, महाराष्ट्र आणि कर्नाटक ही राज्ये क्रिप्टो गुंतवणुकीत देशात आघाडीवर असल्याचे या अहवालातून स्पष्ट झाले आहे.
अहवालानुसार, उत्तर प्रदेश हे भारतातील क्रिप्टो गुंतवणुकीचे सर्वात मोठे राज्य बनले आहे. एकूण क्रिप्टो गुंतवणुकीपैकी १३ टक्के वाटा उत्तर प्रदेशचा आहे. त्यापाठोपाठ महाराष्ट्र (१२.१%) आणि कर्नाटक (७.९%) यांचा क्रमांक लागतो.
यावरून असे दिसून येते की दिल्ली आणि मुंबईसारखी मोठी शहरे आता नव्या गुंतवणुकीत मागे पडत असून, लहान आणि मध्यम शहरांमधील गुंतवणूकदार अधिक सक्रिय झाले आहेत.
२०२५ मध्ये कॉइनस्विचच्या एकूण वापरकर्त्यांपैकी ३२.२ टक्के गुंतवणूकदार टियर-२ शहरांमधील होते, तर टियर-३ आणि टियर-४ शहरांचा वाटा तब्बल ४३.४ टक्के इतका होता.
तज्ज्ञांच्या मते, स्मार्टफोनचा वाढता वापर, डिजिटल पेमेंट्सची सवय आणि गुंतवणुकीबाबत वाढलेली जागरूकता यामुळे नॉन-मेट्रो शहरांमधील लोक क्रिप्टोमध्ये अधिक रस घेत आहेत.
अहवालात असेही नमूद करण्यात आले आहे की उत्तर प्रदेश आणि महाराष्ट्रातील गुंतवणूकदार क्रिप्टोच्या किमती कमी झाल्यावर खरेदी करण्याची शक्यता अधिक असते. यावरून या राज्यांतील गुंतवणूकदार बाजारातील चढ-उतार समजून घेत रणनीतीने गुंतवणूक करत असल्याचे दिसून येते.
२०२५ मध्ये गुंतवणूकदारांच्या पसंतीत थोडासा बदल झाल्याचे चित्र आहे.
बिटकॉइन पुन्हा एकदा भारतातील सर्वात लोकप्रिय क्रिप्टोकरन्सी ठरली आहे. एकूण गुंतवणुकीपैकी ८.१ टक्के गुंतवणूक बिटकॉइनमध्ये झाली असून, तिने डोगेकॉइनला मागे टाकले आहे.
जागतिक स्तरावर मोठ्या कंपन्यांची क्रिप्टोमध्ये वाढलेली रुची आणि सुधारत असलेले आर्थिक वातावरण यामुळे बिटकॉइनकडे गुंतवणूकदारांचा ओढा वाढल्याचे तज्ज्ञ सांगतात.
रिपल (XRP) देखील खरेदी-विक्रीच्या सर्वाधिक व्यवहार होणाऱ्या क्रिप्टोमध्ये अव्वल स्थानावर आहे.
क्रिप्टो गुंतवणुकीत तरुण वर्ग आघाडीवर असल्याचे या अहवालातून स्पष्ट झाले आहे.
२६ ते ३५ वयोगटातील गुंतवणूकदारांचा वाटा ४५ टक्के असून, हा आकडा गेल्या वर्षी ४२ टक्के होता.
१८ ते २५ वयोगटातील तरुणांचा वाटा २५.३ टक्के असून, २०२४ च्या तुलनेत यात किंचित घट झाली आहे.
ज्येष्ठ नागरिकांचा सहभाग मात्र गेल्या वर्षीप्रमाणेच स्थिर आहे.
कॉइनस्विचच्या एकूण वापरकर्त्यांपैकी १२ टक्के महिला आहेत. मात्र, राज्यनिहाय आकडेवारी पाहता मोठा फरक दिसून येतो.
आंध्र प्रदेश हे महिला क्रिप्टो गुंतवणूकदारांमध्ये देशात आघाडीवर आहे. येथे एकूण क्रिप्टो गुंतवणूकदारांपैकी ५९ टक्के महिला असून, हा आकडा पुरुषांपेक्षा १८ टक्क्यांनी अधिक आहे.
एकूणच, कॉइनस्विचचा २०२५ चा अहवाल दर्शवतो की भारतात क्रिप्टोकरन्सी गुंतवणूक आता नव्या टप्प्यात प्रवेश करत आहे. मेट्रो शहरांबरोबरच लहान शहरे, तरुण गुंतवणूकदार आणि महिलांचा वाढता सहभाग यामुळे क्रिप्टो बाजाराचा विस्तार वेगाने होत आहे. भविष्यात नियामक स्पष्टता आणि तंत्रज्ञानातील सुधारणा झाल्यास भारतातील क्रिप्टो गुंतवणूक आणखी वाढण्याची शक्यता तज्ज्ञ व्यक्त करत आहेत.
