मुंबई : अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत भारतीय रुपयाने मंगळवारी मजबुती दाखवत १४ पैशांची वाढ नोंदवली आणि तो ८९.८४ या पातळीवर (तात्पुरता) बंद झाला. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) कडून डॉलर विक्री करण्यात आल्याने रुपयाला आधार मिळाला, अशी माहिती परकीय चलन बाजारातील जाणकारांनी दिली.
आंतरबँक परकीय चलन बाजारात रुपया डॉलरच्या तुलनेत ८९.९८ वर उघडला. दिवसभरात तो ८९.७२ ते ८९.९८ या श्रेणीत व्यवहार करत राहिला. अखेर व्यवहाराच्या शेवटी स्थानिक चलन ८९.८४ वर स्थिरावला, जो मागील बंद भावापेक्षा १४ पैशांनी अधिक आहे.
फॉरेक्स बाजारातील तज्ज्ञांच्या मते, सकाळच्या सत्रात रुपया काहीसा कमकुवत दिसत होता. मात्र, त्यानंतर रिझर्व्ह बँकेकडून सातत्याने डॉलर विक्री करण्यात आल्याने रुपयात सुधारणा झाली. रुपया काही काळासाठी ८९.७२ पर्यंत मजबूत झाला होता.
फिनरेक्स ट्रेझरी अॅडव्हायझर्स एलएलपीचे ट्रेझरी प्रमुख आणि कार्यकारी संचालक अनिल कुमार भन्साळी यांनी सांगितले,
“गेल्या काही दिवसांपासून रुपया ८९.५० ते ९० या पातळीच्या दरम्यान फिरत आहे. सध्या आरबीआय ९० च्या पातळीचे संरक्षण करताना दिसत आहे. मात्र, भविष्यात डॉलर खरेदी ८९ किंवा ८९.२० च्या आसपास होऊ शकते.”
रुपयाला मिळालेल्या आधारामागे देशांतर्गत औद्योगिक उत्पादन निर्देशांक (IIP) ची मजबूत आकडेवारी हेही महत्त्वाचे कारण ठरले. नोव्हेंबर महिन्यात IIP तब्बल ६.७ टक्के इतका राहिला, जो मागील २५ महिन्यांतील उच्चांक आहे. याआधी बाजाराची अपेक्षा केवळ २.५ टक्क्यांची होती, तर मागील महिन्यात ही वाढ फक्त ०.५ टक्के होती.
वार्षिक पातळीवर पाहता, औद्योगिक उत्पादनातील वाढ ३.३० टक्क्यांवर पोहोचली असून, मागील महिन्यात ती २.७० टक्के होती.
मात्र, रुपयातील वाढ मर्यादित राहण्यामागे काही जागतिक घटक कारणीभूत ठरले. सहा प्रमुख चलनांच्या तुलनेत डॉलरची ताकद दर्शवणारा डॉलर निर्देशांक ०.०६ टक्क्यांनी वाढून ९७.९९ वर पोहोचला.
दरम्यान, जागतिक मागणीबाबत चिंता कायम असतानाच आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमतीत वाढ झाली. जागतिक बेंचमार्क असलेले ब्रेंट क्रूड फ्युचर्स व्यवहारात ०.४७ टक्क्यांनी वाढून ६२.२३ डॉलर प्रति बॅरल या पातळीवर व्यवहार करत होते. याचा दबाव उदयोन्मुख बाजारातील चलनांवर दिसून आला.
देशांतर्गत शेअर बाजारातही संमिश्र चित्र पाहायला मिळाले. ३० शेअर्सचा सेन्सेक्स २०.४६ अंकांनी घसरून ८४,६७५.०८ वर बंद झाला, तर निफ्टी ३.२५ अंकांनी घसरून २५,९३८.८५ वर स्थिरावला.
एक्सचेंजच्या आकडेवारीनुसार, सोमवारी परदेशी संस्थात्मक गुंतवणूकदारांनी (FII) तब्बल २,७५९.८९ कोटी रुपयांच्या इक्विटीजची विक्री केली. परदेशी भांडवल बाहेर जाणे हेही रुपयासाठी चिंतेचे कारण मानले जात आहे.
तज्ज्ञांच्या मते, आगामी काळात रुपयाची हालचाल रिझर्व्ह बँकेच्या धोरणावर, कच्च्या तेलाच्या किमतींवर, डॉलरच्या ताकदीवर आणि परदेशी गुंतवणूकदारांच्या प्रवाहावर अवलंबून राहणार आहे. सध्या तरी रिझर्व्ह बँकेच्या हस्तक्षेपामुळे रुपयाला तात्पुरता दिलासा मिळाल्याचे चित्र आहे.