कैरा जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँक ही भारतातील डिजिटल परिवर्तनाला तळागाळातील संस्था कशा प्रकारे चालना देऊ शकतात याचे एक उत्तम उदाहरण म्हणून उदयास आली आहे. नावीन्यपूर्णता आणि बँकेने राष्ट्रीय डिजिटल इंडिया व्हिजनशी अखंडपणे जुळणारे पूर्णपणे डिजिटल, दाराशी बँकिंग मॉडेल लाँच करून ग्रामीण बँकिंगमध्ये क्रांती घडवून आणली आहे.
अध्यक्ष तेजसभाई पटेल यांच्या नेतृत्वाखाली, कैरा जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँकेने टॅब्लेट-आधारित कर्ज व्यवस्थापन प्रणाली (एलएमएस) सुरू केली, ज्यामुळे जलद, कागदविरहित आणि ग्राहक-अनुकूल कर्ज प्रक्रिया शक्य झाली. या उपक्रमामुळे जिल्ह्यातील ग्रामीण समुदायांसाठी आर्थिक सुलभतेत लक्षणीय सुधारणा झाली आहे. मार्च २०२४ मध्ये, एलएमएस प्रायोगिक तत्वावर सुरू करण्यात आला आणि नंतर जूनमध्ये केंद्रीय गृह आणि सहकार मंत्री अमित शहा यांनी औपचारिक उद्घाटन केले. या प्रणालीमुळे, बँक अधिकारी आता ग्राहकांच्या घरी जाऊन डेटा गोळा करण्यासाठी, कागदपत्रे स्कॅन करण्यासाठी आणि कर्ज अर्ज डिजिटल पद्धतीने पुढे पाठवण्यासाठी टॅब्लेटसह भेट देतात. परिणामी, पूर्वी ३० ते ४० दिवस लागणाऱ्या कामाचे काम आता फक्त १ ते २ दिवसात पूर्ण करता येते.
“तंत्रज्ञानाचा स्वीकार करून, आम्ही केवळ प्रक्रिया वेळ आणि खर्च कमी केला नाही तर आमच्या ग्राहकांच्या बँकिंग अनुभवात प्रतिष्ठा आणि सुविधा देखील आणली आहे,” असे अध्यक्ष पटेल म्हणाले. या परिवर्तनाचे प्रभावी परिणाम दिसून आले आहेत. आर्थिक वर्ष २०२४-२५ मध्ये, बँकेने ११,३९४ डिजिटल कर्जे प्रक्रिया कार्यान्वित केली, ज्यामुळे ग्राहकांना १.१३ कोटी रुपयांची थेट बचत झाली आहे. बँकेच्या ऑपरेशनल खर्चात ७.९८ लाख रुपयांची बचत झाली आहे. रिअल-टाइम एसएमएस अलर्टमुळे शाखा भेटींची गरज बदलली आहे, ज्यामुळे पारदर्शकता आणि ग्राहकांचे समाधान वाढले आहे.
कैरा जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँकेचा डिजिटल-फर्स्ट दृष्टिकोन बँक ग्राहकांच्या दाराशी या उपक्रमाने कैरा जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँक समावेशक बँकिंगची पुनर्व्याख्या करत आहे. बँकेची तंत्रज्ञानातील प्रगती एलएमएसपुरतीच थांबत नाही. व्हॉट्सअॅप बँकिंग आणि ग्राहक सेवा केंद्रे (सीएससी) सुरू करणारी ही गुजरातची पहिली जिल्हा सहकारी बँक बनली. याव्यतिरिक्त, कैरा जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँकेने एका क्लिकवर ग्राहक आणि कर्ज रेकॉर्ड डिजिटायझेशन करण्यासाठी एक मजबूत दस्तऐवज व्यवस्थापन प्रणाली (डीएमएस) लागू केली आहे. ग्रामीण सक्षमीकरणाच्या दिशेने आणखी एक पाऊल म्हणून, दूध सहकारी संस्थांना व्यवसाय प्रतिनिधी (बीसी) म्हणून नियुक्त केले जात आहे, ज्यामुळे सूक्ष्म-एटीएम पायाभूत सुविधांद्वारे रोख वितरण शक्य होते. डिजिटल प्रवेश आणखी वाढवण्यासाठी नेट बँकिंग सेवा देखील विकसित केल्या जात आहेत. कैरा जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँकेच्या यशाला आंतर राष्ट्रीय स्तरावर मान्यता मिळाली आहे. अमेरिकेतील पेनसिल्व्हेनिया आणि युगांडाच्या कृषी मंत्र्यांच्या शिष्टमंडळांनी अलीकडेच बँकेच्या नाविन्यपूर्ण पद्धतींचा अभ्यास करण्यासाठी भेट दिली आहे.
बँकेचे ब्रीदवाक्य, “आपली बँक, आपल्या अंगणी” (आमची बँक, तुमच्या दारात), आता फक्त एक घोषणा राहिलेली नाही, तर ती ग्रामीण डिजिटल परिवर्तनाचे एक कार्यरत मॉडेल आहे. कैरा जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँक देशभरातील सहकारी बँकांसाठी प्रेरणास्थान बनली आहे, ज्याने हे सिद्ध केले आहे की योग्य नेतृत्व आणि हेतूने, अगदी पारंपारिक संस्था देखील डिजिटल युगाचे नेतृत्व करू शकतात.