करीमनगर जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँकेने कमी किमतीच्या ठेवींचा (CASA) पाया मजबूत करण्यासाठी आपले मोबाईल बँकिंग ॲप्लिकेशन २६ डिसेंबर २०२१ रोजी कार्यान्वित केले होते. यानंतर केवळ तीन महिन्यांत बँकेचा CASA हिस्सा ३९ टक्क्यांवरून ४३ टक्क्यांपर्यंत वाढला, जो २०१९ ते २०२४ या कालावधीतील सर्वोच्च स्तर ठरला. CASA शिल्लक जवळपास १३० कोटी रुपयांनी वाढून ८६४.५६ कोटींवरून ९९४.३१ कोटी रुपयांपर्यंत पोहोचली. ही वाढ ग्राहकांनी डिजिटल सेवांचा व्यापक स्वीकार केल्याचे निदर्शक आहे. त्यामुळे सेंटर फॉर प्रोफेशनल एक्सलन्स इन को-ऑपरेटिव्ह्ज (सी-पीईसी), बीआयआरडी, लखनऊ यांनी त्यांच्या “स्टँडआउट प्रॅक्टिसेस इन को-ऑपरेटिव्ह बँक्स” या अहवालात करीमनगर जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँकेचा उल्लेख डिजिटल परिवर्तनाचे आदर्श मॉडेल म्हणून केलेला आहे.
या अहवालात असेही नमूद करण्यात आले की, २०२३-२४ या आर्थिक वर्षात मुदतठेवींचे दर वाढले असले तरी, करीमनगर जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँकेने आपला CASA स्तर उच्च राखला. यामुळे बँकेची आर्थिक लवचिकता आणि ग्राहकांमधील विश्वास स्पष्ट झाला. ही वाढ मुख्यत्वे यूपीआय, क्यूआर-आधारित पेमेंट प्रणाली आणि एकात्मिक डिजिटल सेवांमुळे झाली. या उपक्रमांमुळे ग्राहकांना त्यांच्या बचत आणि चालू खात्यांमध्ये जास्त शिल्लक ठेवण्यास प्रोत्साहन मिळाले.
या यशामागे सुधारित सुलभता, मोबाईल वापरासोबत जोडलेल्या फायद्यांची जागरूकता मोहीम आणि ॲपमधील कर्ज परतफेड तसेच सबसिडी क्रेडिट्स यांसारख्या सुविधा महत्त्वपूर्ण ठरल्या. भविष्यात बँकेने एआय-आधारित आर्थिक विश्लेषण, डेटा-चालित खाते पुनर्सक्रियण आणि डिजिटल पगार व्यवस्थापन यांसारख्या उपक्रमांद्वारे गुंतवणूक आणि ठेवींची वाढ साध्य करण्याचा मानस व्यक्त केला आहे.
या उपक्रमाचे कौतुक करताना बीआयआरडी लखनऊचे संचालक डॉ. निरुपम मेहरोत्रा यांनी म्हटले की, अशा यशस्वी उदाहरणांचे दस्तऐवजीकरण केल्याने देशभरातील सहकारी बँकांमध्ये सुशासन आणि आर्थिक शाश्वतता मजबूत होण्यास मदत मिळते. त्यांनी करीमनगर डीसीसीबीला इतर सहकारी बँकांसाठी अनुकरणीय नमुना म्हटले, विशेषतः डिजिटल अवलंब वाढविणे आणि कमी किमतीचा निधी आधार तयार करण्याच्या दृष्टीने.
नाबार्डच्या नेतृत्वाखाली तेलंगणामध्ये झालेल्या या पायलट अभ्यासात, देशभरातील सहकारी बँकांच्या १२ उत्कृष्ट पद्धतींचा समावेश करण्यात आला आहे, ज्यात डिजिटल परिवर्तन, अनुपालन, कर्ज विविधीकरण आणि ग्राहक-केंद्रित नवकल्पना यांचा विशेष उल्लेख आहे.
अभ्यासात निष्कर्ष काढण्यात आला आहे की, “यूपीआय-सक्षम मोबाईल ॲपने करीमनगर डीसीसीबीच्या कमी किमतीच्या निधी संरचनेत आमूलाग्र बदल घडवून आणला असून, ते सहकारी क्षेत्रातील शाश्वत CASA वाढ आणि डिजिटल समावेशनासाठी एक आदर्श नमुना ठरले आहे.”