Bank Account Closure: आजच्या काळात जवळपास प्रत्येकाकडे एकापेक्षा जास्त बँक खाती असतात. नोकरी बदलणे, शहर बदलणे किंवा वारंवार लागणारे शुल्क—अशा अनेक कारणांमुळे लोक जुनी निष्क्रीय खाती बंद करण्याचा निर्णय घेतात. खाते बंद करणे ही अगदी साधी प्रक्रिया वाटली, तरी काही महत्त्वाच्या नियमांकडे दुर्लक्ष झाले तर बँक तुमच्याकडून अतिरिक्त ‘क्लोजर चार्ज’ किंवा दंडाच्या स्वरूपात रक्कम वसूल करू शकते. त्यामुळे खाते बंद करण्यापूर्वी काही महत्त्वाच्या गोष्टींची काळजी घेणे अत्यावश्यक आहे.
खाली दिलेल्या ५ चुका अनेकांकडून केल्या जातात—आणि त्या टाळणे सर्वात महत्त्वाचे आहे:
अनेक बँका बचत आणि चालू खात्यांसाठी किमान शिल्लक (Minimum Balance Requirement) निश्चित करतात. खाते बंद करण्याची विनंती करण्यापूर्वी तुमच्या खात्यात किमान रक्कम आहे का ते तपासणे महत्त्वाचे आहे.
किमान शिल्लक नसल्यास, आधीच पेंडिंग असलेली पेनल्टी किंवा चार्जेस क्लोजरच्या वेळी कापले जाऊ शकतात. काही बँका खाते बंद करताना अतिरिक्त रेग्युलेटरी फी किंवा सुविधांशी संबंधित शुल्क देखील आकारू शकतात.
वीज-बिल, मोबाइल-बिल, ओटीटी सबस्क्रिप्शन, क्रेडिट कार्ड बिल EMI, विमा हप्ता—यांसारखी पेमेंट्स अनेक जण ऑटो-डेबिट/ECS वर ठेवतात.
खाते बंद करण्यापूर्वी ही सुविधा दुसऱ्या खात्यात हलवली नाही, तर पेमेंट फेल झाले म्हणून बँक दंड आकारते. म्हणून खाते बंद करण्यापूर्वी सर्व ऑटो-डेबिट/स्टँडिंग इन्स्ट्रक्शन बंद करा किंवा दुसऱ्या खात्यात ट्रान्सफर करा.
किमान बॅलन्स न ठेवल्यामुळे किंवा इतर काही पेनल्टीमुळे अनेक वेळा खात्यात निगेटिव्ह बॅलन्स तयार होतो. तुम्ही थकीत रक्कम भरली नाही आणि खाते बंद करण्याची विनंती केली तर, बँक ती रक्कम जबरदस्तीने समायोजित करून क्लोजिंगच्या वेळी कापून घेते.
त्यामुळे खाते बंद करण्यापूर्वी शिल्लक, पेंडिंग दंड, चार्जेस यांची माहिती घेणे गरजेचे आहे.
खाते बंद करण्याच्या प्रक्रियेत बँका तुमच्या डेबिट कार्डचे वार्षिक शुल्क, किंवा क्रेडिट कार्डवरील कोणतेही थकीत पेमेंट तपासतात.
जर वार्षिक शुल्क किंवा इतर देय रक्कम भरलेली नसल्यास ती कापली जाते.
तसेच,
डेबिट कार्ड परत करणे
क्रेडिट कार्डचे क्रेडिट स्टेटस क्लिअर करणे
कार्ड नष्ट करण्याची लिखित नोंद देणे ही सर्व प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
खाते बंद झाल्यावर शिल्लक रक्कम मिळवणे त्रासदायक असते. अनेकदा बँक वेगळी कागदपत्रे मागते किंवा प्रोसेस लांबते. म्हणून क्लोजर फॉर्म सबमिट करण्यापूर्वीच तुमच्या खात्यातील सर्व पैसे रोख काढा किंवा दुसऱ्या सक्रिय खात्यात त्वरित ट्रान्सफर करा.
खाते बंद करताना लक्षात ठेवण्यासारख्या काही महत्त्वाच्या गोष्टी
शाखेत जाऊन किंवा ऑनलाइन पोर्टलद्वारे अधिकृत Account Closure Form भरा.
KYC डॉक्युमेंट्स (आधार-पॅन) सोबत बाळगा.
बँकेकडून मिळालेल्या सर्व पासबुक, चेकबुक, कार्डे परत करा.
खाते बंद झाल्याची लेखी पावती किंवा पुष्टीपत्र नक्की घ्या.
खाते पूर्णपणे बंद झाले आहे की ‘डॉर्मन्ट’ लेव्हलवर ठेवले आहे, हे तपासणे आवश्यक.
जुने बँक खाते बंद करणे ही साधी प्रक्रिया असली तरी, वरील ५ चुका केल्यास अनावश्यक शुल्क आणि पेनल्टी भरावी लागू शकते.
मिनिमम बॅलन्स, ऑटो-डेबिट, थकीत शुल्क, कार्ड फी आणि निगेटिव्ह बॅलन्स—या सर्व गोष्टी नीट तपासूनच पुढील पावले उचलावीत. शिस्तबद्ध पद्धतीने प्रोसिजर फॉलो केल्यास खाते सहज आणि शुल्कविरहित बंद करता येते.